เนื่องในวันที่ 29 กันยายนของทุกปี เป็น “วันหัวใจโลก (World Heart Day)” ซึ่งจัดขึ้นภายใต้แนวคิด “Don’t Miss a Beat” เน้นถึงความสำคัญคือการดูแลหัวใจและสุขภาพอย่างต่อเนื่อง การดูแลเชิงรุกจึงเป็นเรื่องจำเป็น โดยเฉพาะโรคหัวใจและหลอดเลือด ซึ่งสามารถส่งผลกระทบอย่างมากต่อสุขภาพ
ประเทศไทยพบผู้ป่วยสะสมด้วยโรคหัวใจและหลอดเลือดมากกว่า 2.5 แสนราย และเสียชีวิต ด้วยโรคหัวใจและหลอดเลือดมากถึง 4 หมื่นราย เฉลี่ยชั่วโมงละ 5 คน โดยหนึ่งในผลกระทบที่หลายคนอาจไม่เคยรู้ คือ ผู้ป่วยในจำนวนนี้มีล้วนมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อทางเดินหายใจที่รุนแรงขึ้น เช่น โรคปอดอักเสบจากไวรัสอาร์เอสวี อาร์เอสวีเป็นไวรัสในระบบทางเดินหายใจที่พบได้บ่อยและสามารถป้องกันได้ด้วยวัคซีน อาจก่อให้เกิดอาการที่รุนแรงมากขึ้นในผู้ที่เป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด วันหัวใจโลกจึงเป็นการ ตอกย้ำเพื่อสร้างความตระหนักถึงความเสี่ยงและการดูแลสุขภาพเชิงรุกเพื่อปกป้องสุขภาพหัวใจของทุกคนเพื่อให้หัวใจ ไม่พลาดจังหวะ (Don’t Miss a Beat)
อย่ามองข้ามอาการหวัด — เพราะอาจเจอ โรคปอดอักเสบจากไวรัสอาร์เอสวี ที่ส่งผลต่อหัวใจ
โรคปอดอักเสบจากไวรัสอาร์เอสวีเป็นไวรัสตามฤดูกาลที่ติดต่อได้ง่าย โดยทั่วไปทำให้เกิดอาการคล้ายหวัดที่ไม่รุนแรง ในแต่ละปีทั่วโลก มีผู้สูงอายุราว 470,000 คน ที่ติดเชื้ออาร์เอสวีจนต้องเข้ารักษาตัวในโรงพยาบาล ข้อมูลในประเทศไทยชี้ให้เห็นว่า ผู้ใหญ่ที่ติดเชื้อไวรัสอาร์เอสวีจนเกิดปอดอักเสบ มีอัตราเสียชีวิตประมาณ 12 รายต่อผู้ป่วย 100 ราย ขณะที่ในเด็ก อัตราการเสียชีวิตต่ำกว่ามาก เพียงราว 0.12% เท่านั้น โรคปอดอักเสบจากไวรัสอาร์เอสวีสามารถทำให้เกิดการอักเสบในปอด ซึ่งส่งผลให้หัวใจทำงานหนักขึ้น และอาจทำให้อาการของโรคหัวใจและหลอดเลือด (CVD) ที่มีอยู่เดิมแย่ลง เมื่อร่างกายต่อสู้กับการติดเชื้อ ความดันโลหิตจะสูงขึ้น เสี่ยงต่อการเกิดลิ่มเลือดเพิ่มขึ้น และหัวใจอาจบวมและเกิดพังผืดได้
ความเสี่ยงสำหรับผู้ที่เป็นโรคหัวใจและหลอดเลือด (CVD) มีอะไรบ้าง?
ผู้สูงอายุที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไป และผู้ที่มีโรคหัวใจและหลอดเลือด มีความเสี่ยงสูงที่จะได้รับผลกระทบจากโรคปอดอักเสบจากไวรัสอาร์เอสวีที่รุนแรงเพิ่มขึ้น รวมถึงผู้ที่มีหลอดลมฝอยอักเสบหรือปอดอักเสบ ผู้ที่มีภาวะหัวใจล้มเหลว มีความเสี่ยงต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลจาก โรคปอดอักเสบจากไวรัสอาร์เอสวี สูงกว่าผู้ที่ไม่มีภาวะนี้ถึง 8 เท่า โรคปอดอักเสบจากไวรัสอาร์เอสวีอาจทำให้อาการของโรคหัวใจและหลอดเลือดทรุดหนักลงได้ โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่ต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลและมีโรคหัวใจและหลอดเลือดอยู่เดิม ซึ่งจะมีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะหัวใจเฉียบพลัน เช่น เจ็บหน้าอกจากภาวะหัวใจขาดเลือด หัวใจวาย โรคหลอดเลือดสมอง หรือภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
พญ.บุษกร มหรรฆานุเคราะห์ ผู้อำนวยการฝ่ายการแพทย์ บริษัท แกล็กโซสมิทไคล์น (ประเทศไทย) จำกัด หรือ GSK กล่าวว่า “เนื่องในวันหัวใจโลกการสร้างความตระหนักรู้เกี่ยวกับการดูแลสุขภาพอย่างเหมาะสมจึงเป็นสิ่งจำเป็น เพื่อให้ผู้คนมีสุขภาพร่างกายและหัวใจที่แข็งแรง ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคต่าง ๆ หนึ่งในนั้นคือ โรคปอดอักเสบจากไวรัสอาร์เอสวี ซึ่งเป็นโรคติดเชื้อทางเดินหายใจที่หลายคนอาจเข้าใจผิดว่าเป็นเพียงไข้หวัดธรรมดา แต่แท้จริงแล้วโรคนี้สามารถแพร่กระจายได้ง่ายและรวดเร็ว ผ่านการหายใจเอาละอองเสมหะของผู้ป่วย หรือสัมผัสกับสารคัดหลั่งที่ปนเปื้อนตามสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มเด็ก ซึ่งมักมีการแพร่เชื้อจากโรงเรียนและนำเชื้อกลับมาแพร่สู่คนในบ้าน รวมถึงผู้สูงอายุและผู้ปกครอง แม้โรคนี้จะเกิดได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ แต่กลับมีอาการรุนแรงในผู้สูงอายุมากกว่า โดยเฉพาะในกลุ่มผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง โรคหัวใจขาดเลือด หรือโรคเบาหวาน ซึ่งความรุนแรงอาจนำไปสู่ภาวะปอดติดเชื้อ ระบบหายใจล้มเหลว หรือร้ายแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้”
พญ.บุษกร ย้ำว่า “เชื้ออาร์เอสวีสามารถแพร่กระจายได้ง่ายและเร็วกว่าเชื้อไวรัสไข้หวัดใหญ่ และเชื้อโควิด ผู้ติดเชื้อ 1 คน สามารถแพร่กระจายไปได้ถึง 3 คน อาการเริ่มต้นของโรคปอดอักเสบจากไวรัสอาร์เอสวีจะคล้ายกับไข้หวัดใหญ่ เช่น มีไข้ ไอ น้ำมูก และเสมหะ แต่หากอาการรุนแรงขึ้น ผู้ป่วยจะมีอาการหอบเหนื่อยและหายใจมีเสียงหวีด ซึ่งถือเป็นสัญญาณอันตราย ปัจจุบันยังไม่มียารักษาโรคปอดอักเสบจากไวรัสอาร์เอสวีโดยเฉพาะ ผู้ใหญ่ที่ติดเชื้อส่วนใหญ่มักไม่ได้รับการวินิจฉัยและเป็นการรักษาตามอาการ ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนได้ในที่สุด”
การสังเกตสัญญาณเตือน: เมื่อใดควรขอความช่วยเหลือ
สำหรับผู้ที่มีโรคหัวใจและหลอดเลือด อาการของโรคปอดอักเสบจากไวรัสอาร์เอสวีอาจรุนแรงขึ้นได้ สัญญาณที่ควรเฝ้าระวัง ได้แก่:
● ไอรุนแรงหรือมีอาการไอมากขึ้น
● หายใจเร็ว หายใจติดขัด หรือหายใจลำบาก
● มีเสียงผิดปกติขณะหายใจ เช่น เสียงดังหรือเสียงหวีดชัดเจน
● เบื่ออาหาร รับประทานได้น้อย
● สับสน มึนงง หรือมีภาวะรับรู้ลดลง
หากมีโรคหัวใจและหลอดเลือด และมีอาการเหล่านี้เกิดขึ้น ควรรีบพบแพทย์ทันที
ปกป้องหัวใจของคุณในวันหัวใจโลก
ในวันหัวใจโลก ควรพิจารณาถึงความเสี่ยงต่อโรคปอดอักเสบจากไวรัสอาร์เอสวี และทำความเข้าใจว่าโรคประจำตัวอาจทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อรุนแรงมากขึ้นได้อย่างไร
ขั้นตอนง่าย ๆ ที่มีประสิทธิภาพเพื่อปกป้องตนเองและคนรอบข้าง:
● รักษาสุขอนามัย: ล้างมือด้วยสบู่และน้ำอย่างน้อย 20 วินาทีบ่อย ๆ และหลีกเลี่ยงการสัมผัสใบหน้าโดยไม่จำเป็น
● ปรึกษาแพทย์เพื่อรับคำแนะนำ: วัคซีนช่วยลดความเสี่ยงของโรคปอดอักเสบจากไวรัสอาร์เอสวีได้ ปรึกษาแพทย์เพื่อรับคำแนะนำ เหมาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่อายุ 50 ปีขึ้นไป หรือมีโรคเรื้อรัง เช่น โรคหัวใจ
● ลดการสัมผัสเชื้อ: หลีกเลี่ยงการใกล้ชิดกับผู้ที่อาจติดเชื้อ และพิจารณาสวมหน้ากากอนามัยในสถานที่ปิดหรือแออัด โดยเฉพาะช่วงที่โรคระบาด ซึ่งมักเกิดระหว่างเดือนกรกฎาคม–พฤศจิกายน
● พักผ่อนอยู่บ้านเมื่อรู้สึกไม่สบาย: หากเริ่มมีอาการ ควรเลี่ยงการพบปะที่ไม่จำเป็น เพื่อลดการแพร่เชื้อไปยังผู้อื่น โดยเฉพาะกลุ่มเสี่ยง
● รู้จักอาการของตนเอง: สังเกตสัญญาณของโรคที่อาจรุนแรงขึ้น และรีบพบแพทย์หากมีความกังวล การรักษาแต่เนิ่น ๆ สำคัญอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่มีความเสี่ยง
ในวันหัวใจโลก มาร่วมกันปกป้องหัวใจจากภัยคุกคามอย่างโรคปอดอักเสบจากไวรัสอาร์เอสวีด้วยการเข้าใจความเสี่ยงและดูแลสุขภาพป้องกันเชิงรุก ทุกคนสามารถมีส่วนร่วมในการส่งเสริมสุขภาพหัวใจที่แข็งแรงขึ้นได้
เอกสารอ้างอิง:
1 World Heart Federation. (n.d.). This World Heart Day, our mission is to make every heartbeat count. Retrieved September 25, 2025, from https://world-heart-federation.org/world-heart-day/about-whd/dont-miss-a-beat/
2 World Health Organization. (2025, July 31). Cardiovascular diseases (CVDs). Retrieved September 25, 2025, from https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/cardiovascular-diseases-(cvds)
3 กรมควบคุมโรค. (2024, กันยายน 26). กรมควบคุมโรค ร่วมรณรงค์วันหัวใจโลก 2567 เน้นย้ำให้ประชาชนปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อป้องกันโรคหัวใจ. สืบค้นเมื่อวันที่ 25 กันยายน 2025, จาก https://ddc.moph.go.th/brc/news.php?news=46450&deptcode=brc&news_views=605
4 Centers for Disease Control and Prevention. (2025, July 8). RSV in adults. Retrieved September 25, 2025, from https://www.cdc.gov/rsv/adults/index.html
5 Centers for Disease Control and Prevention. (2025, August 18). Clinical overview of RSV. Retrieved September 25, 2025, from https://www.cdc.gov/rsv/hcp/clinical-overview/index.html
6 Ivey, K. S., et al. (2018). Respiratory Syncytial Virus and Associations With Cardiovascular Disease in Adults. Journal of the American College of Cardiology, 71, 1574–1583.
7 Thongpan, I., et al. (2020). Respiratory syncytial virus infection trend is associated with meteorological factors. Scientific Reports, 10, 10931.
8 Reis, J., et al. (2016). Retrospective Parameter Estimation and Forecast of Respiratory Syncytial Virus in the United States. PLOS Computational Biology, 12, 1–15.
9 Kaler, J., et al. (2023). Respiratory Syncytial Virus: A Comprehensive Review of Transmission, Pathophysiology, and Manifestation. Cureus, 15(3), e36342.
10 Chuaychoo, B., et al. (2021). Characteristics, complications, and mortality of respiratory syncytial virus compared with influenza infections in hospitalized adult patients in Thailand. International Journal of Infectious Diseases, 110, 237–246.
11 Naorat, S., et al. (2013). Hospitalizations for Acute Lower Respiratory Tract Infection Due to Respiratory Syncytial Virus in Thailand, 2008–2011. The Journal of Infectious Diseases, 208, S238–S245.
12 Kujawski, S. A., et al. (2022). Rates of respiratory syncytial virus(RSV)-associated hospitalization among adults with congestive heart failure—United States, 2015– 2017. PLOS ONE, 17, 1–10.
13 Centers for Disease Control and Prevention. (2025, July 8). How RSV spreads. Retrieved September 25, 2025, from https://www.cdc.gov/rsv/causes/index.html
14 Otomaru, H., et al. (2021). Risk of Transmission and Viral Shedding from the Time of Infection for
Respiratory Syncytial Virus in Households, 190, 2536–2543.
15 Nam, H. H., et al. (2019). Respiratory syncytial virus infection in adults. BMJ, 366, l5021.
16 National Health Service. (2024, July 5). Respiratory syncytial virus (RSV). Retrieved September 25, 2025, from https://www.nhs.uk/conditions/respiratory-syncytial-virus-rsv/
ข้อมูลเพิ่มเติมสำหรับสื่อมวลชน กรุณาติดต่อ:
บริษัท เอบีเอ็ม คอนเนค จำกัด ที่ปรึกษาประชาสัมพันธ์
สาธิดา มีอุดร โทร. 085 166 2442 อีเมล satida.m@abm.co.th
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น